ازعالم بزرگوار مفتی محمد زکریا دهواری مدظله العالی
تهیه وتنظیم : رحمن بخش سپاهی
شبهه اول: در قرآن و حدیث تمام مسائل موجود هستند ، پس نیازی به فقه نداریم؟ و چه نیازی دارد که از ائمه اربعه پیروی کنیم؟
جواب: تا اندازه ایی درست است که مسائل در قرآن و حدیث موجود هستند؛ اما برخی مسائل تنصیصاً موجودند یعنی صراحتا حکم آنها در قرآن و حدیث آمده و برخی قیاساً بلکه اکثر آنها قیاسا موجود می باشند هم چنانکه در حدیث آمده است پس مانده سگ ناپاک است اما درباره روباه، شغال و ببر حکمی صراحتا در حدیث نیامده است حالا، نمی توان گفت: چون در قرآن و حدیث نیامده است لذا هیچ حکمی ندارد بلکه مطابق دستور باری تعالی((فاعتبروا یا اولی الابصار)) باید این مسائل را بر مسائل منصوص علیه قیاس کرد لذا برپس مانده سگ قیاس کرده می شود که علت مشترک آنها درندگی است.
مثال دوم: مگس اگر در چیز آشامیدنی بیفتد در حدیث آمده خوراک را نجس نمی گردد اما درباره مورچه،پشه،در حدیث صراحتا ذکری یافته نمی شود لذا این موارد را بر مگس قیاس کرده همان حکم که درباره مگس آمده بود به آنها داده می شود بنا برعلت مشترک ما بین این همه که(دم غیر مسفوح)است.
-----------------------------------------------------
ادامه مطلب ...
شاه ولی الله رحمه الله در < ازاله الخفا > می فرماید : وفی الجمله طریق مشاورت در مسایل اجتهادیه و تتبع احادیث از مظان (محل گمان ) آن گشاده شد مع هذا بعد عزم خلیفه برچیزی مجال مخالفت نبود و بدون رأی استطاع خلیفه ، کاری را مصمم نمی ساختند . لهذا در این عصر اختلاف مذهب وتشتت آراء واقع نشد وهمه بر یک مذهب متفق وبر یک راه مجتمع وآن مذهب خلیفه ، ورأی او بود روایت حدیث و فتوا وقضاء ومواعظ مقصور بود در خلیفه . ( ازاله الخفا . مقصد دوم )
علامه بن قیم رحمه الله شاگرد ارشد علامه بن تیمیه رحمه الله در اعلام الموقّعین نوشته ونیز در سنن دارمی منقول است که حضرت عمر رضی الله عنه این قانون را مقرر کرده بود که : در هر مسئله که حدیثی دستیاب نشود باید در آن مسئله بر فتاوای حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه عمل کرده شود واگر فتوایی ازاو در این مورد پیدا کرده نشود . باید به مشورت علمای صحابه رجوع کرده شود .
حال از این فیصله حضرت عمر رضی الله عنه اهمیت وضرورت تقلید شخصی را که تقلید از یک شخص ویک امام است دریافت باید کرد . توجه نمایید با وجود اینکه خود حضرت عمر رضی الله عنه ودیگر صحابه رضی الله عنهم محدّث ، فقیه ، مجتهد وجامع تمام کمالات بودند . باز هم مسایل را خود سرانه از آیات واحادیث نگرفته و عمل نکردند . بلکه خودشان وصحابه رضی الله عنهم را برتقلید فتاوای حضرت ابوبکر صدّیق رضی الله عنه لزوما مقیّد نمودند وبه عمل ( کردن در مسایل ) فروعی ( به قول ) یک امام تاکید فرمودند .
( بنقل از فتاوای منبع العلوم کوه ون ج 3 ، ص 205 تالیف مولانا شهید محمد عمر سربازی رحمه الله )